गत वर्ष अन्नपूर्ण र मनास्लु क्षेत्रमा पदयात्रा गर्नेहरूको बढ्दो सङ्ख्याले यस क्षेत्रका अतिथि सत्कार गर्ने खेलाडीहरूलाई उत्साहित बनाएको छ र अहिले उनीहरूले सन् २०२३ बम्पर वर्ष हुने अपेक्षा गरेका छन् । कास्कीको अन्नपूर्ण क्षेत्र अन्नपूर्ण सर्किट र अन्नपूर्ण आधार शिविर पदयात्राका लागि प्रख्यात छ भने गोरखाको मनास्लु काठमाडौंसँग नजिक भएको कारणले छोटो पदयात्राका लागि पदयात्रीहरूलाई आकर्षित गर्छ।
कोभिड महामारीका कारण दुई वर्षको छोटो समयको रोकपछि पदयात्रीको चाप बढेकाले सन् २०२२ मा कोठाहरू लगभग पूर्ण रूपमा बिक्री भइसकेको होटल व्यवसायीहरूले बताएका छन् । मनाङको अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एस्याप) का प्रमुख लेखनाथ गौतमले सन् २०२१ को तुलनामा २०२२ मा पदयात्रा गर्नेको संख्या झण्डै सात गुणाले बढेको बताए ।
2020 मा, नेपालले भर्खरै धेरै धूमधामका साथ एक महत्वाकांक्षी नेपाल भ्रमण वर्ष अभियान सुरु गरेको थियो, कम्तिमा 2 मिलियन पर्यटकहरू आकर्षित गर्ने लक्ष्य राखेको थियो, प्रारम्भिक महामारी विश्वव्यापी अनुपातमा विस्फोट भएको केही समय पछि मात्र कार्यक्रम त्याग्नुपर्ने थियो । विनाशकारी वर्ष 230,085 आगमन संग समाप्त भयो ।
२०२१ मा, देशमा प्रवेश गर्ने विदेशी आगन्तुकहरूको संख्या जम्मा १५०,९६२ थियो, जुन प्रि-कोविड २०१९ मा १.१९ मिलियन आगमनको तुलनामा धेरै टाढा थियो। गत वर्ष यो संख्या बढेर ६१४,००० पुगेको थियो ।
माथिल्लो मनाङमा रहेको होटल तिलिचोका सञ्चालक छिरिङ लोप्साङ गुरुङले भने, “हामीले सन् २०२० र २०२१ मा पदयात्रा गर्नेहरू पाएका छैनौँ । “यद्यपि, यो संख्या गत वर्ष उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ ।” नेपालको पदयात्रा क्षेत्र लगभग बन्द भएपछि हजारौं गाइडले जागिर गुमाएका छन् ।
प्रमुख पदयात्रा क्षेत्रहरूमा आवतजावतहरू चट्टान तल झर्दा होटल र रेस्टुरेन्टहरू पनि मारमा परेका छन् । पर्यटन व्यवसायी संघ मनाङका अध्यक्ष विनोद गुरुङ यस वर्ष यो संख्या बढ्नेमा आशावादी छन् । यद्यपि उनले भने कि देशको आगमन पूर्व महामारीको स्तरमा पुग्न अझै केही वर्ष लाग्न सक्छ।
गत वर्ष पदमार्गमा रहेका होटल व्यवसायीले राहतको सास फेरेको मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकाका अध्यक्ष कान्छा घले बताइन् । “उनीहरूको व्यवसाय २०२० र २०२१ मा ध्वस्त भयो ।” अन्नपूर्ण सर्किटअन्तर्गत मनाङ र लमजुङ खण्डमा सयभन्दा बढी होटल छन् ।
मनाङको एसीएपीको तथ्यांकअनुसार गत वर्ष अन्नपूर्ण क्षेत्रमा करिब १५ हजार नौ सय विदेशी पदयात्री थिए । अक्टोबरमा सबैभन्दा बढी ४,६५४ पर्यटक, नोभेम्बरमा २,९८१ र अप्रिलमा २,३८२ पर्यटकले भ्रमण गरेका थिए । जनवरी र फेब्रुअरी महिना, शिखर जाडो अवधि, क्रमशः 41 र 169 पदयात्रीहरू देखे, मासिक सबैभन्दा कम ।
सन् २०२० मा अन्नपूर्ण क्षेत्रमा पदयात्रा गर्नेको संख्या १,९७६ थियो जुन २०२१ मा बढेर २,३७६ पुगेको छ। सन् २०१९ मा अन्नपूर्ण पदयात्रामा २६,६४७ पर्यटक आएका थिए । कोभिड लकडाउनका क्रममा झण्डै सात महिनादेखि विदेशी पर्यटक आएनन् ।
अन्नपूर्ण सर्किटलाई लोन्ली प्लानेटले अक्टोबर २०२० मा विश्वको शीर्ष १० सबैभन्दा अविश्वसनीय यात्रा अनुभवहरू मध्ये नाम दिएको थियो । पदयात्रा लमजुङको बेसीशहरबाट सुरु भई ५ हजार ४१६ मिटरको उचाइमा रहेको मनाङ, थोरङ ला पास हुँदै मुस्ताङ र म्याग्दी हुँदै पोखरामा समापन हुन्छ ।
केही पर्यटक मनाङ जिल्लाको ४ हजार ९१९ मिटरको उचाइमा रहेको तिलिचो तालमा मात्रै घुम्न जान्छन् । सुरुमा अन्नपूर्ण सर्किट २१ दिने पदयात्रा भए पनि म्याग्दी–जोमसोम–मुक्तिनाथ र बेसीशहर–मनाङ सडक सञ्चालनमा आएपछि यो अवधि ७–१० दिनमा सीमित भएको छ ।
यसैबीच मनास्लु क्षेत्रमा पदयात्रा गर्नेको संख्या ६ गुणाले बढेको मनास्लु संरक्षण क्षेत्र आयोजनाका आयोजना प्रमुख सत्यनारायण शाहले बताए । यस क्षेत्रले २०२१ मा ९२५ को तुलनामा २०२२ मा करिब ६,१०० आगन्तुकहरू देखेका थिए। “हामी यो वर्ष १०,००० भन्दा बढीको संख्यामा पुग्ने आशा गर्छौं,” शाहले भने।
यस क्षेत्रले अक्टोबरमा लगभग 2,071 आगन्तुकहरू देखे, जुन सबैभन्दा धेरै संख्या हो । २०२० मा कोभिड महामारी चरम सीमामा हुँदा ३ सय ७४ पर्यटकले मात्रै यस क्षेत्रको भ्रमण गरेका थिए। सन् २०१८ मा मनास्लु क्षेत्रमा ७ हजार ६ सय ४० पर्यटक आएका थिए । मनास्लु क्षेत्र घुम्नको लागि मार्च-मे अवधि र अक्टोबर र नोभेम्बर वर्षको उत्कृष्ट समय मानिन्छ।
सरकारले सन् १९९१ मा मनाल्सु क्षेत्र पदयात्राका लागि खुला गरेको थियो । ‘सडक सञ्जालले यो क्षेत्र अझै अछुतो नभएकाले पदयात्राका लागि यो क्षेत्र थप आकर्षक बन्न सक्छ’, शाहले भने । पर्यटक चेकपोष्टले विदेशी आगन्तुकको अभिलेख मात्र राखेको भए पनि पछिल्ला वर्षमा आन्तरिक पर्यटकको संख्या बढेको शाहले बताए ।
