बोर्डले पाइलट प्रोजेक्टका रूपमा काठमाडौं उपत्यकाका पाँच विश्व सम्पदा क्षेत्र जोड्ने रुटमा विद्युतीय बस सञ्चालन गर्न लागेको हो ।
यदि सबै कुरा योजना अनुसार चल्यो भने, आगामी महिनादेखि काठमाडौं उपत्यकाले पर्यटन प्रवद्र्धनको माध्यमका रूपमा पाँच विश्व सम्पदा क्षेत्रलाई जोड्ने हप-अन, हप-अफ बस सेवाहरू हेर्न पाउनेछ ।
हप-अन, हप-अफ बस सेवा लन्डन र पेरिस जस्ता शहरहरूमा धेरै लोकप्रिय छ। त्यस्ता सेवाहरूले पर्यटकहरूलाई एक टिकटमा एक दिनको लागि सहरका पर्यटकीय गन्तव्यहरू भ्रमण गर्न अनुमति दिन्छ ।
नेपालमा पहिलो प्रकारको नयाँ बसले उपत्यकाका पाँचवटा युनेस्को विश्व सम्पदा क्षेत्रलाई जोड्ने तयारी गरेको छ । पाटन दरबार स्क्वायरबाट सुरु भएर बसन्तपुर दरबार स्क्वायर, पशुपतिनाथ मन्दिर, बौद्धनाथ स्तुपा र स्वयम्भुसम्म पुग्छ। त्यसैगरी, ती बसहरूले नारायणहिटी दरबार संग्रहालय, स्वयम्भूको छाउनीस्थित राष्ट्रिय सङ्ग्रहालय र बौद्धस्थित तारागाउँ सङ्ग्रहालयलगायतका महत्वपूर्ण स्थानमा पनि परिक्रमा गर्नेछन् ।
यी सबै विश्व सम्पदा क्षेत्रको सरोकारवालाको निरीक्षण टोलीको नेतृत्व गरेका नेपाल पर्यटन बोर्डका निर्देशक हिक्मतसिंह ऐयरले आइतबार बस सेवा पुस मसान्तदेखि सञ्चालनमा आउने बताए । अझै तय नभए पनि बसको टिकट विदेशीका लागि ८ सयदेखि १ हजार रुपैयाँ र स्थानीयका लागि ५ सय रुपैयाँसम्म भाडा हुने सम्भावना छ । टिकटको मूल्य यातायात विभागले पछि तोक्ने छ ।
‘संस्कृति मन्त्रालयले यातायात व्यवस्था विभागबाट रुट परमिटका लागि लबिङ गरिसकेको छ, १५ दिनभित्र प्रक्रिया टुंगोमा पु¥याउने र जनवरीको मध्यदेखि बसहरू सडकमा आउनेछन्,’ आयरले भने ।
उनका अनुसार पर्यटन मन्त्रालयले आयोजनालाई उच्च प्राथमिकतामा राखेको छ ।
“आइतबार, हामीले यी सम्पदा स्थलहरूको फिल्ड भ्रमण गर्यौं र बस सेवाका लागि तोकिएको पार्किङ क्षेत्रहरू देख्यौं,” आयरले भने ।
योजना अनुसार, आगन्तुकहरूले कुनै विशेष साइटमा आधा घण्टा वा बढी समय बिताउन सक्नेछन्, र उनीहरूलाई प्रत्येक ३० मिनेटमा उक्त क्षेत्रमा पुग्ने अर्को बसले उठाउनेछ ।
रुट निरीक्षण र नयाँ बस सेवाको प्रवद्र्धनका लागि आइतबार संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयका अधिकारी, काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी, यातायात विज्ञ, काठमाडौं महानगरपालिका, ललितपुर महानगरपालिका र साझा यातायातका प्रतिनिधिको उपस्थिति रहेको थियो । विभिन्न गन्तव्यमा पुगे ।
यसअघि सन् २०१८ मा तत्कालीन संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री स्वर्गीय रवीन्द्र अधिकारीले आफ्नो कार्यालयको पहिलो दिन उपत्यकामा यस्तो बस सेवा सञ्चालन गर्ने प्रस्ताव गरेका थिए । तर त्यसबेला त्यो साकार हुन सकेन ।
‘त्यसैले अब एक महिनाभित्र यो आयोजनालाई सफल बनाउन हामी प्रतिबद्ध छौं,’ आयरले भने ।
पाइलट प्रोजेक्टका रूपमा साझा यातायातले ४५ किलोमिटर रुटमा ६ वटा विद्युतीय बस सञ्चालन गरिरहेको छ, जसलाई पूरा गर्न करिब तीन घण्टा लाग्ने छ ।
सम्पदा स्थलहरूमा प्रत्येक 30 मिनेटमा बसहरू उपलब्ध हुनेछन्। पछि निजी क्षेत्रलाई पनि यस्ता बस सञ्चालनका लागि सेवा खुल्ला गरिने आयरले बताए ।
‘नेपालका सम्पदा क्षेत्रलाई विश्वभर प्रवर्द्धन गर्ने यो राम्रो अभियान हो, यो अभियानलाई हाम्रो नगरले पूर्ण सहयोग गर्नेछ,’ ललितपुर महानगरपालिकाका मेयर चिरीबाबु महर्जनले भने । उनले महानगरभित्रका सम्पदा क्षेत्रको प्रवद्र्धन गर्न महानगरपालिकाले नै चारवटा विद्युतीय बस खरिद गर्ने प्रक्रियामा रहेको बताए ।
मेयर महर्जनले यसका लागि दुई महिनाअघि पर्यटनमन्त्री जीवनराम श्रेष्ठलाई भेटेको बताए । महर्जनले भने, ‘सबै ऐतिहासिक सम्पदालाई जोड्ने बस सेवा सञ्चालन गर्न श्रेष्ठलाई निकै उत्सुक देखेको छु ।
तर, अहिलेका लागि ती बसहरू विश्व सम्पदा सूचीमा परेका भक्तपुर दरबार स्क्वायर र चाँगुनारायणसम्म पुग्ने छैनन् ।
“यस पटक यी साइटहरू धेरै टाढा भएकाले समावेश गर्न सकिएन, र तिनीहरूलाई पनि एकीकृत गर्न छलफल भइरहेको छ,” साझा यातायातका बोर्ड सदस्य भुषण तुलाधरले भने।
उनका अनुसार यात्रुले एउटा टिकटमा उपत्यकाका पाँचवटै सम्पदा हेर्न पाउनेछन् ।
“एक पटक हप-अन, हप-अफ सेवा सुरु भएपछि, यसले निजी सहरका टुर अपरेटरहरूलाई धेरै फाइदा पुर्याउँछ किनकि उनीहरूले छुट्टै गाडी भाडामा लिनु पर्दैन। केवल एक टिकटको लागि भुक्तान गरेर, तिनीहरूका ग्राहकहरूले सबै सम्पदा स्थलहरू भ्रमण गर्न सक्छन्, ”एयरले भने ।
साथै, काठमाडौंमा सीमित बसोबास गर्ने विदेशीहरूलाई एकै दिनमा सबै सम्पदा स्थलको भ्रमण गर्न सकिने भएकाले बसले उपयोगी हुनेछ।
हप अन, हप अफ बसमा एक पटक ४६ जनाले यात्रा गर्न सक्छन्। बस भित्र, आगन्तुकहरूले भिडियो क्लिप र ब्रोसरहरू मार्फत आफूले भ्रमण गरिरहेको साइटहरूको बारेमा जानकारी प्राप्त गर्न सक्छन् ।
“हामीले सबै सम्पदा क्षेत्रमा पर्यटन व्यवसाय प्रवद्र्धन गर्नुका साथै रात्रि जीवनलाई ठमेलसँग जोडेर प्रवर्द्धन गर्न लागेका छौं । हामी अझै योजनाहरूमा काम गरिरहेका छौं, ”एयरले थपे ।
